Duurzame communicatie, dat is communiceren over duurzaamheid, toch? Vertellen over de energietransitie, maatregelen die burgers kunnen nemen om hun huis te verduurzamen, de SDG goals van de Verenigde Naties. Dat soort dingen. Klopt allemaal. Maar het is meer.

Onder duurzame communicatie kun je 3 dingen verstaan:

1. Communiceren over duurzaamheid.
2. Het duurzaam gebruik van je communicatie-uitingen.
3. Je manier van communiceren – open en eerlijk, transparant zijn.

Punt 1 is dus alle communicatie die met duurzaamheid te maken heeft. Nog even voor de volledigheid: dat is niet alleen het klimaat. Kijk naar de 17 SDG goals van de VN en je hebt een goed beeld.

Duurzaam gebruik van communicatie-uitingen

Over punt 2 kan ik kort zijn: denk goed na over je communicatie-uitingen, zoals je brochures, flyers en give aways. Of die wel echt nodig zijn en of je manier van communiceren wel de juiste is.

Bijvoorbeeld: als het salesteam freebies wil uitdelen op een beurs, doe je dat dan? We zijn zo gewend om goodies te krijgen en weg te geven. Zeker op beurzen. Aan het einde van de dag sjouwt iedereen zich rot met pennen, bloknootjes en brochures. Gratis, want dat vinden we leuk.

Maar wat gaat de ontvanger daarmee doen? Gaan die brochures echt mee naar huis of belanden ze in de prullenbak? En hoeveel reclamepennen heb jij in huis slingeren? Hoe effectief is zo’n pen nu eigenlijk? Bovendien: al die spullen worden voor jou geproduceerd en veroorzaken dus uitstoot.

Als je als bedrijf echt met duurzaamheid aan de slag wilt, dan ben je hier ook kritisch op. Is het echt nodig? Ja? Zoek dan naar de meest duurzame optie. En is het niet echt nodig? Stop er dan mee.

Transparante communicatie

En dan punt 3 – transparante communicatie. Open en eerlijk communiceren. Over alle aspecten van je business. Over de herbruikbare koffiekopjes, je personeelsbeleid en je productiemethodes. Niet alleen van je eigen productieproces trouwens, maar die van de hele keten. Ketenverantwoordelijkheid dus.

Waarom wil je transparant communiceren?

En ja, dit geldt voor organisaties met duurzame doelstellingen. Maar in feite geldt dit voor iedereen. Want iedereen wil met een betrouwbare partner werken. Jouw potentiële klanten en ook je huidige klanten waarderen het als je eerlijk bent. Als je zaken niet groter of beter maakt dan ze daadwerkelijk zijn.

Deze manier van communiceren leidt tot betere klantrelaties. Belangrijk, want een tevreden klant bedien je over het algemeen langer. Nieuwe klanten ‘binnenhengelen’ kost tijd en geld. Als jouw bestaande klanten tevreden over je zijn, heb je minder nieuwe klanten nodig.

Communiceren zonder greenwashing

Vermijd ‘greenwashing’ of een andere vorm van ‘washing’. Nog even voor de duidelijkheid: ‘greenwashing’ is wanneer een organisatie zich een stuk groener voordoet dan ze daadwerkelijk is.

Zo werden Decathlon en H&M in 2022 door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op de vingers getikt. De ACM is een onafhankelijke toezichthouder ziet erop toe dat bedrijven eerlijk concurreren en beschermt consumentenbelangen.

H&M en Decathlon

Op de websites van H&M en Decathlon stonden duurzaamheidsclaims die de bedrijven niet goed konden onderbouwen. Voor consumenten was het daardoor onduidelijk hoe duurzaam de kleding was die beide ketens verkochten. Inmiddels hebben beide bedrijven deze claims van de websites gehaald en nemen ze maatregelen om hun klanten beter te informeren.

Patagonia

Ook Patagonia was laatst in het nieuws. Patagonia is een merk outdoorkleding dat als superduurzaam bekend staat. Country Manager Benelux Cem Tanyeri: ‘Het is ons doel om in 2025 volledig te produceren op basis van 100 procent gerecyclede of natuurlijke materialen. Daarnaast willen we CO2-neutraal zijn in 2025. En ja, dat geldt ook voor onze fabrieken. Verder willen we aantonen dat in principe elk merk in de outdoor business dit kan realiseren, mits je dat ook nastreeft. Het is schokkend dat vooralsnog minder dan 5 procent van alles dat geproduceerd wordt voor de outdoormarkt, gemaakt is van gerecycled materiaal.’

Follow the Money

Mooie woorden. En toch was ook dit duurzame merk laatst negatief in het nieuws. Follow the Money schreef in een artikel dat de kleding van Patagonia in dezelfde fabrieken geproduceerd wordt als de kleding van fast-fashionmerken als asos, Primark en Nike. En dat de medewerkers hetzelfde behandeld worden: erbarmelijk. Het is nog even afwachten welke gevolgen het artikel van Follow the Money voor Patagonia zal hebben.

Leidraad duurzaamheidsclaims

De ACM heeft een Leidraad duurzaamheidsclaims opgesteld. Hierin staan 5 vuistregels. Dit zijn ze:

1. Maak duidelijk welk duurzaamheidsvoordeel het product heeft
2. Onderbouw duurzaamheidsclaims met feiten en houd ze actueel
3. Vergelijkingen met andere producten, diensten of bedrijven moeten eerlijk zijn
4. Wees eerlijk en concreet over de duurzaamheidinspanningen van uw bedrijf
5. Zorg dat visuele claims en keurmerken behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend

Je ziet dat de ACM het over producten heeft. Maar dit geldt natuurlijk ook voor diensten.

Nog een voorbeeld – Coolblue

Transparantie dus. Een voorbeeld van een bedrijf dat dit al doet, is Coolblue. Coolblue is over de hele linie met duurzaamheid bezig, met hun producten, de verpakking en het vervoer. En daar communiceren ze over op hun website.

In eerste instantie was ik behoorlijk onder de indruk. Het duurzaamheidspagina leest lekker weg, er staat veel informatie over de activiteiten van Coolblue. Ze hebben flinke investeringen gedaan, ze zijn duidelijk gemotiveerd.

Coolblue streeft naar duurzaamheid, maar wat houdt het in?

En toch heb ik een kanttekening: het mag nog wel wat concreter. Zo geven ze bij het kopje CO2-uitstoot verminderen het volgende aan: ‘We streven ernaar om onze CO2-uitstoot te verminderen. Bijvoorbeeld door meer bestellingen op de fiets te bezorgen en zo min mogelijk energie of brandstof te gebruiken. En wat we toch nodig hebben, is zo groen mogelijk.’

Top! Maar: wat is het huidige verbruik? Hoeveel wil Coolblue verminderen? En wanneer willen ze dit doel bereiken? Die informatie geven ze niet.

Nog een voorbeeld: ‘In al onze winkels kunnen klanten oude smartphones inruilen voor korting op een nieuwe. Een deel van de smartphones die we op deze manier inzamelen, geven we een tweede leven door ze te refurbishen. De rest wordt milieuvriendelijk verwerkt.’

Ook dit is weinig concreet. Hoeveel telefoons neemt Coolblue in, welk percentage wordt gerefurbisht en is dit aantal gegroeid of juist gedaald ten opzichte van de afgelopen jaren?

Om in je hoofd te houden

Niemand is perfect. En niemand is 100% duurzaam. Dat is gewoonweg niet mogelijk. We zijn allemaal op pad. Alleen is de een wat verder of langer op weg dan de ander. Dat begrijpen je klanten wel. Geef dus aan waar je staat en wat je nog te doen hebt.

Dus, hoe dan wel?

Geef aan dat je duurzame ambities hebt. En wat die zijn. Vertel waar je nu staat en waar je naartoe wilt. Wees concreet. Hiervoor kun je de volgende vragen stellen:

• Hoe duurzaam ben je nu en welke doelen wil je bereiken?
• Per wanneer?
• Op welke manier ga je dit doen?
• Waarom vinden jullie dit belangrijk?

Wees concreet, maar geen vakjargon en geen grafieken

Let op, als je over je ambities gaat vertellen, gebruik dan niet alleen maar getallen en grafieken. Vakjargon kun je ook beter vermijden. Daar worden alleen de vakexperts blij van en je doelgroep is ongetwijfeld groter.

Zoals potentiële werknemers. Die willen weten wat je doet en wat je drijfveren zijn. Of je buren. Zij willen weten of ze veilig naast je kunnen wonen. Zeker als jouw bedrijf iets produceert. Zij willen gerustgesteld worden, met wat vage informatie zullen zij niet tevreden zijn.

Kortom, best nog een spagaat. Hoe doe je dat dan wel?

Gebruik Storytelling

Vertel verhalen. Over je organisatie. Met storytelling verbind je emoties met ratio. Met feiten. Op deze manier vertel je een krachtig verhaal dat aanspreekt. Je laat zien wat je doet, hoe je dat doet en waarom je dat doet. Op deze manier laat je zien dat je een fijne werkgever en buur bent. Die haar verantwoordelijkheden serieus neemt. Maar natuurlijk ook: een organisatie met wie goed is zaken te doen.

Wat als het misgaat?

Wat als je een probleem hebt? Als je een stuk minder duurzaam bent of produceert dan je wilt? Of als je minder duurzaam blijkt te zijn dat je eerder communiceerde?

Dan zit er niets anders op dan met de billen bloot te gaan. En ja, dat is vervelend. Maar draai het eens om. Werk jij liever met een organisatie die fouten verbergt of met een die toegeeft dat er iets misgegaan is?

Overal worden fouten gemaakt en niet alles is te voorspellen. Soms ligt het aan je eigen organisatie en had het voorkomen kunnen worden. En soms is het overmacht.

Plan A, B en C

Zorg in dit soort gevallen wel voor een plan B. En C. Niet alleen om het daadwerkelijke probleem op te lossen. Maar zorg ook voor een communicatieplan. Zodat je je daarover geen zorgen hoeft te maken.

Shoot! Was ik alweer vergeten mijn eigen bakje en lepel mee te nemen.

Verbod op wegwerpplastic

Vanaf afgelopen 1 juli mag de horeca je eten niet zomaar in plastic verpakking doen. Je moet wat meer betalen, of de verkoper moet met een andere oplossing komen. Zo zag ik al een grote houten boot voorbijkomen waarin de plaatselijke sushitent hun sushi gaat doen.

Duurzaam eten en drinken

Je kunt natuurlijk ook met je eigen pan of bakje naar de fastfood keten, de friettent en de ijscoboer.

Wat een gedoe

Eerlijk? Soms vind ik het allemaal best lastig. Gedoe. Mijn eigen broodzak meenemen naar de bakker. Weer een ander zakje meenemen naar de supermarkt. Water opvangen voordat ik ga douchen.

Soms heb ik gewoon geen zin om me het braafste kindje uit de klas te voelen. Zeker als ik de buurtjes de tuin weer overdadig zie bewateren of als ik al het plastic in de supermarktkarretjes zie liggen. Plus al die dode dieren die in dat plastic zitten.

Druppels op de gloeiende plaat

Dan zakt de moed me in de schoenen. Want hoe helpen die paar druppels van mij op die gloeiende plaat nou? Zeker ten opzichte van die grote golven die grote bedrijven veroorzaken en die overheid die maar niet lijkt te willen.

Dan wandel ik maar weer een rondje. Of ik duik een boek in. En bedenk ik me dat ik gelukkig niet alleen ben. En dat al die druppels samen hopelijk gauw het kantelpunt gaan betekenen.

Sustainable Transitions door Jan Rotmans

Want zoals Jan Rotmans, Professor in Sustainability Transitions, ook aangeeft: je hebt 25% van de bevolking nodig om een systeem definitief en onomkeerbaar te laten kantelen. Hij schat dat we nu op zo’n 20% zitten. Nog even doorzetten, dus.

Wat doe jij wanneer het allemaal niet zo lekker wil? Deel je tips hieronder en inspireer anderen!

Overigens was mijn ijsje wel echt vurrukkuluk. Chocolade-kersen, gember-ananas en kokos. En guilt- en cruelty-free.

Wil jij ook meer impact maken?

Moeten veel meer mensen van jouw duurzame & dierzame diensten en producten weten? Stuur mij een bericht, dan gaan we dat samen regelen. Want hoe meer impact, hoe beter. Dat bericht kun je naar mirjam@mirjamvanelst sturen. Je kunt je ook gebruik maken van de contactpagina, die vind je hier: Contact – Woorden per Kilo (mirjamvanelst.com)

Ben je er vorig jaar nog aan toegekomen? Om een donatie te doen aan een of (hey, waarom niet) meerdere goede doelen? Nee? Mooi! Want dan heb ik nog een paar tips voor je.

Waar gaat mijn geld naartoe?

Vind jij het net zo lastig als ik om het perfecte doel te vinden? Lees dan door. Dit zijn de voorwaarden waaraan ‘mijn’ goede doelen moeten voldoen:

• Het moet een kleine organisatie zijn.
• Mijn geld moet rechtstreeks naar de ontvanger gaan, het is niet bestemd voor overhead of zoiets.
• Het doel is duurzaam en dierzaam.

Zo streep ik al heel wat bestemmingen af. Maar dan zijn er nog duizenden organisaties die wel hieraan voldoen. In Nederland en daarbuiten.

Wat is de zin van mijn geld?

Wat me ook helpt, is nadenken over mijn doelen. Wat wil ik met mijn geld bereiken? Tobias Leenaert schrijft daarover in zijn boek ‘Naar een vegan wereld’. Een mooiere en leefbaardere wereld, voor iedereen. Dat wil ik.

In zijn boek vertelt Tobias dat er veel meer flexitariërs en vegetariërs zijn dan veganisten. Door hun omvang hebben flexitariërs en vegetariërs meer impact dan veganisten. Als je doel minder dierenleed is, dan kun je je dus veel beter richten op die grote groep dan op dat kleine clubje. Best logisch.

Dat deed me denken aan mijn giften. Die deed ik aan kleine clubjes. Die heel mooi werk doen, met prachtige resultaten voor de rechtstreeks betrokkenen. Maar…

Saai, maar wel resultaat

De lange termijn en mijn grote doel is daar niet zo bij gebaat. Als je dat wilt, dan moet je op een andere manier gaan schenken. Strategisch. Minder warm and fuzzy, maar wel een hoger resultaat. Op de lange termijn. Interessant.

Zo kwam ik bij de website Doneer Effectief uit. Zij leggen het zo uit:

• Voorkomen is beter dan genezen of herstellen. Dit geldt ook voor rampen en klimaatschade.
• Met een even grote gift kun je elders in de wereld vele malen meer bereiken dan lokaal of landelijk.
• We laten ons bij onze keuzes leiden door wetenschappelijk onderzoek en niet door marketing.

Klinkt goed, toch? Zo ziet hun selectieproces eruit:

Stap 1: wereldproblemen selecteren. Ze richten zich op problemen die:

1. omvangrijk zijn en waar vele levens mee te redden of te verbeteren zijn
2. nog weinig aandacht kregen, hoewel er veel “winst” te behalen is
3. uitvoerbaar en op grotere schaal toe te passen zijn.

Stap 2: Goede doelen selecteren. De criteria die hiervoor gehanteerd worden, zijn:

1. Bewezen effectiviteit
2. Kosteneffectiviteit
3. Groeipotentie
4. Transparantie

Stap 3: de beste beoordelaars kiezen

Kortom: ik was om. Deze aanpak past perfect bij mijn doelen. Geen dierenleed meer. Op kleine schaal kan ik dat natuurlijk prima zelf doen. Onder meer door mijn veganistische levensstijl. Maar die grote schaal, dat gaat mij in mijn eentje niet lukken. Daaraan kan ik wel een bijdrage leveren. Door een donatie te doen op Doneer Effectief. En dat kun jij dus ook prima doen. Als individu of met je bedrijf.

Meer weten?

Lees dan het interview met Bram Schaper, directeur van Stichting Doneer Effectief. Dat interview vind je hier: Elke dag een leven redden.

Arme varkentjes

Heb ik nu helemaal niets gedoneerd aan ‘warm & fuzzy’ organisaties? Dat kon ik natuurlijk niet over mijn hart verkrijgen. Ik heb strategisch en ‘feel good’ gedoneerd. Want het was Kerstmis, he? Ik heb ook nog een donatie gedaan aan De Varkensschuur, een kleinschalige opvang waar dieren in rust en vrede mogen leven en zichzelf mogen zijn. Mooi, he?